استان خراسان شمالی

[mastan-homay]

مکان های دیدنی خراسان شمالی

قلعه قیصر - اسفراین

این قلعه در نزدیکی اسفراین و در روستای بید واقع شده است

در سال*های قبل، آثار استودان*هایی در این دهکده وجود داشت که اهالی آن ها را به زرتشتی*ها نسبت می*دادند. گفته می*شود که قدمت این قلعه به پیش از اسلام مربوط می*شود.

قلعه کهنه - اسفراین این قلعه در حاشیه روستای حسن آباد در شمال شرقی اسفراین بر روی یک پشته طبیعی بنا شده است و طول آن 140 متر و عرض آن 70 متر است.

قسمتی از حصار سنگی و چینه*ای قلعه هنوز هم پا برجاست و بلندی آن به 4 متر می*رسد. واحدهای درون حصار فروریخته*اند. لیکن بلندی برخی از دیوارهای آن در بخش*های سالم به یک متر می*رسد. مجموعه قلعه یادگاری از ادوار اولیه اسلامی در این منطقه است

قلعه صعولک - اسفراین

در دامنه*های ارتفاعات آلاداغ که در باختر اسفراین واقع شده است

بر فراز قله*ای خرابه*ای چهار گوش و آسیابی از سنگ قرار دارد که به نام قلعه صعولک نامیده می*شود. موقعیت و ساختمان این قلعه جالب توجه است .

نارین قلعه - بجنورد بر روی تپه کهنه کند قرار دارد و از بناهای زیبا و دیدنی است

سبک معماری ساختمان نارین قلعه نشان می*دهد که بنای آن باستانی و شاید از آثاری است که از شهر «بیژن گرد» بر جای مانده است

آیینه خانه مفخم بیرجند - بجنورد این خانه به سردار مفخم یکی از سرداران اواخر دوره قاجاریه تعلق داشته است.

آیینه کاری و کاشی کاری*های درون بنا از زیبایی خاصی برخوردارند و شیوه معماری همان دوران را به ذهن متبادر می*سازند. این بنا در شهر بجنورد واقع شده است.

آرامگاه باباتوکل - بجنورد آرامگاه بابا توکل؛ مدفن یکی از شاعران قرن چهارم هجری است و در شمال خاوری شهرستان بجنورد قرار گرفته است

آرامگاه تیموری - شیروان

این بنای تاریخی در 6 کیلومتری شیروان و در قسمت شمال خاوری مقبره امام زاده حمزه رضا (ع) واقع شده است.

بنای مقبره، مربوط به دوران تیموریان و حدود سال 785 هـ.ق. است. ساختمان مقبره خشتی و نمای خارجی آن هشت ضلعی است. قسمت داخلی بنای مذکور ، چهار گوشه است. این مقبره گنبدی دارد که ارتفاع آن از قسمت فوقانی بنا ، 5/2 متر است . مقبره تیموری، *متعلق به یکی از سرداران معروف امیر تیمور گورکانی است و دارای سنگ قبر سیاه رنگی بوده که دزدیده شده است . بر دو روی سنگ، خطوطی حک شده بوده که به علت ساییدگی دقیقاً خوانده نمی*شده؛ اما کلمه «عید خواجه» تا اندازه*ای واضح*تر از بقیه خطوط بوده است . (در کتب تاریخی ، از عید خواجه به عنوان یکی از سرداران تیمور نام برده شده است )مقبره تیموری شیروان، در زیر ، دارای نقب*هایی به طرفین است. عده*ای از آگاهان معتقدند که یکی از این نقب*ها تا روستای قلعه زو ، در 20 کیلومتری بنای مقبره ، امتداد داشته است که آثار آن دقیقاً*مشخص نمی*شود ؛ ولی تا فاصله 200 متری ادامه دارد . عده دیگری از محققان اعتقاد دارند که این بنا ، احتمالاً از دوره شاهرخ میرزا ـ فرزند تیمور ـ بر جای مانده است . ضمناً قسمت داخلی بنا ، گچ بری و بالای سردرها ، دور تا دور ، به رنگ فیروزه*ای ، گچ بری و کتیبه* نویسی شده است که آثار آن به خوبی مشاهده می*شود. البته بعضی از معمرین ، مقبره مذکور را به شیخ تیمور نسبت می*دهند که نمی*تواند مورد قبول باشد ؛ زیرا طبق وقف نامه موجود امام زاده حمزه رضا (ع) به تاریخ « شهر ذیقعده الحرام سنه 1045 هـ.ق.» که با خط بسیار زیبایی نگاشته شده است. واقف املاک ، شخصی به نام امیر محمد شیخ تیموری ـ ولد شیخ حسن تیموری ـ از اعقاب میر درویش حسن زیارتی ، متولی و خادم حضرت امام زاده حمزه رضا (ع) ذکر شده که بیش از 20 نفر از بزرگان و معتمدان محلی وقت ، این وقف نامه با ارزش را امضاء و مهر کرده*اند . البته این احتمال وجوددارد که جنازه میردرویش حسن ـ جد بزرگ شیخ تیمور ـ را داخل مقبره تیموری دفن کرده باشند.

[mastan-homay]

غار پوستین دوز - شیروان یکی از غارهای معروف منطقه شیروان است که در 6 کیلومتری شمال خاوری روستای لوجلی (Lojli) واقع شده و فاصله*اش از مرکز شهرستان 32 کیلومتر و در شمال باختر شیروان دردامنه کوه*های امام حاضر قرار دارد .

ارتفاع غار از سطح دریا حدود 1200 متر و از سطح روستای لوجلی حدود 150 متر است . وجه تسمیه آن نیز از روستای متروکه پوستین دوز در 3 کیلومتری خاور غار گرفته شده است ، این غار با دهان*های*تقریبا بزرگ و گنبدی شکل به عرض 4 متر و ارتفاع 3 متر به دروازه*ای شبیه است که رو به قبله (جنوب باختری) بز می*شد، نوع و جنس غار پوستین دوز آهکی است و تولد قندیل*های نو ظهور از جوان بودن غار حکایت می*کند.درون غار مرطوب و خاک آن زرد است به نحوی که غار نوردان پس از خارج شدن از غار کاملاً زرد زعفرانی جلوه می*کنند. ساختمان غار درابتدا شبیه تونل تقریبا بزرگی به ابعاد تقریبی 10 متر و ارتفاع 6 متر است که بعداً به سه شعبه اصلی تقسیم می*شود که درست در* مقابل درب ورودی غار قرار دارند، یکی از شعبات که در سمت راست بقیه قرار دارد،* *راه اصلی غار را تشکیل می*دهد و آن دو راه دیگر پس از حدود 15 متر ادامه مسیر بسته می*شود. در ادامه راه اصلی پس از عبور از راه*های پر پیچ و خم و باریک و سرازیری*ها که اگر مسیر حرکت درداخل غار علامت گذاری و به*خصوص طناب کشی نشده باشد. انسان به سختی می*تواند راهش را پیدا کند، به هر حال پس از عبور از این قسمت به محلی از غار می*رسیم که حتماً می*بایستی سینه خیز حرکت کرد البته فاصله دهانه غار تا قسمت مذکور 60 متر است پس از عبور از منطقه سینه خیز که 4 متر طول دارد و افراد تنومند نمی*توانند از این قسمت عبور نمایند به محوطه*ای نسبة بزرگ به ابعاد 3 × 10 متر به ارتفاع تقریبی 4 الی 7 متر به شکل یک شکاف می*رسیم که انتهای این شکاف به حفره*های باریک و پر پیچ و خم که بیش*تربه سمت بالا تمایل دارند ختم می*شود و این جا پایان غار محسوب می*شود و اما راه دیگری نیز برای بازگشت وجود دارد که به عبور از 4 متر منطقه سینه خیز احتیاج ندارد منتهی کمی مشکل و فنی است و ‎آن بدین صورت است که در قسمت آخر غار در سمت چپ دیواره*ای در حدود 6 متر وجود دارد که در انتهای دیوار حفره*ای است که می*بایستی از دیوار صعود کرد. درمسیر دیواره 6 متری دو گیره محکم به طور واژگون در 5 متری رشد کرده است که چیزی جز دو استالاکمیت نیست و می*توان به کمک آن*ها صعود کرده و مسیر حفره را به صورت خمیده طی نمود و با تمایل به سمت چپ مسیر راه را ادامه داد و از جلو منطقه سینه خیز سرازیر شد.در کل غار پوستین دوز با وجود انشعاب*های فراوان و حفره*های به هم پیوسته و پیچ در پیچ، غار نورد را دچار سردرگمی می*کند و برای افراد ناوارد و غیر فنی بازدید از این غار بدون راهنما و نخ کشی دشوار و خطرناک است . طول مفید غار 120 متر و زمان بازدید 2 ساعت است.

تالار آیینه - بجنورد یکی دیگر از دیدنی های بجنورد را تالار آیینه این شهر تشکیل می دهد.

این تالار محل ستاد فرماندهی یار محمد خان بوده است و امروزه از دیدنی های منطقه به شمار می آید.

حمام قدیمی - جاجرم بنای حمام قدیمی در جاجرم واقع شده و قدمت آن به اواخر دوره تیموری برمی*گردد

این حمام تا چند دهه پیش نیز مورد استفاده بوده است. این حمام از سنگ و ساروج ساخته شده و دارای فضاهای مختلف هشت ضلعی برای رخت*کن، گرمخانه و خزینه، با پوشش*های گنبدی است.

آرامگاه شیخ شاه علی اسفراینی - اسفراین این مقبره که متعلق به عارف بزرگ، شیخ شاه علی اسفراینی از اقطاب سلسله ذهبیه است ، در باغ شخصی آن بزرگوار در محله قلعه نو خواجه*ها قرار دارد

این بقعه در زمینی به مساحت 500 متر مربع احداث شده است. در حال حاضر ، ستون گلی روی مقبره آن فرو ریخته است. این عارف معروف، داماد و شاگرد شیخ رشیدالدین محمد بیدوازی است.

بقعه شیخ محمد رشیدالدین - اسفراین این بقعه در 32 کیلومتری شمال شرقی شهرستان اسفراین و در حاشیه روستای بیدواز قرار گرفته است

در قسمتی از کتیبه گچ بری بقعه که در ضلع شرقی باقی مانده است ، شیخ محمد رشیدالدین نواده « شیخ همام و نبیره شیخ احمد غزالی» معرفی شده است . شیخ احمد غزالی ، برادر امام محمد غزالی و از فیلسوفان و اندیشمندان بزرگ اسلامی در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری قمری است . صندوق چوبی این بقعه یکی از باارزش*ترین صندوق*های باقی مانده از اواخر قرن نهم هجری قمری است.

بقعه شیخ رشیدالدین محمد - شیروان این بفعه در 34 کیلومتری جنوب باختری شهرستان شیروان و در حاشیه روستای بیدواز واقع است . بنای شیخ محمد رشیدالدین دارای طرحی هشت ضلعی است که گنبدی بر روی آن استوار شده است.

اندازه اضلاع بیرونی بنا 5/3 متر است و اضلاع داخلی به صورت جرزهای عمودی بالا رفته*اند و به دو ردیف کتیبه گچ بری تفیس ختم می*شوند. این بنا در اصل ، دارای سه در ورودی در جبهه*های شمالی، خاوری و باختری بوده*که دو*تای اول را مسدود کرده*اند و از ورودی باختری استفاده می*شود. از مجموع سه جفت درب چوبی این امام زاده، در حال حاضر دو جفت در بسیار نفیس و عالی در درون بقعه نگه*داری می*شود که در بدنه آن ها نقوش اسلیمی و ختایی به طرز زیبایی کنده کاری شده است. درب اصلی بقعه به موزه آستان قدس رضوی منتقل شده است. صندوق چوبی این بقعه به ابعاد 12/1 × 62/1 متر *یکی از با ارزش*ترین صندوق*های باقی مانده از اواخر قرن نهم هجری است. بنای شیخ رشیدالدین محمد کلا از قلوه سنگ و ملاط گچ و آهک بنا شده و احتمالاً از آثار قرن هشتم و نهم هجری است. در دوره صفوری، قسمت*های بالای گنبد تعمیر و به وسیله کلاف چوبی مستحکم شده است

بازمانده*های شهر بلقیس - اسفراین شهر بلقیس که در حقیقت خرابه*های شهر قدیمی اسفراین است ، در 3 کیلومتری شهر فعلی و سمت راست جاده سبزوار ـ اسفراین واقع شده است.

در جریان حفاری*هایی که در این شهر خرابه صورت گرفته،**سفال*هایی به دست آمده است که به دوران صفویان تعلق دارند. لیکن با توجه به این که شهر قدیم اسفراین پیش از اسلام نیز وجود داشته و حتی پس از اسلام هم شهری آباد بوده است، به نظر می*رسد که شهر بلقیس بسیار پیش*تر از دوران صفویه ساخته شده باشد. کشف آثار به دست آمده که مربوط به دوره صفویه است ، نمی*تواند دلیلی بر ساخت این شهر در دوران صفوی باشد. به احتمال زیاد ، در این دوره شهر مجدداً بازسازی شده و تا زمان نادرشاه به حیات خود ادامه داده است .

تپه ارگ - شیروان در بخش باختری شهر پیشین شیروان و در جنوب باختری شهر کنونی شیروان قرار دارد

از هزاره 5 و 4 پ.م. تخمین زده شده است و در شیروان به تپه نادری سرشناس است.

تپه سارمران - اسفراین این تپه در 500 متری جنوب روستای سارمران در غرب اسفراین واقع شده است .

آثار سفالی پراکنده بر روی این تپه ، مبین دوره*های تاریخی اوایل اسلام است و سفال*های مطالعه شده به دست آمده از آن، اکثراً بدون لعاب و بعضاً از نوع لعابدار ساده اوایل دوره اسلامی است.