رونق استخراج بیت کوین در بقایای صنعتی شوروی در سیبری

[bitcoin 1,618]

سیبری بیش از هر چیز، یادآور تبعید و دوران جنگ سرد است. اما اکنون کارخانه‌های تعطیل‌شده‌ی سیبری کارکرد دیگری به‌جز تولید محصولات نظامی پیدا کرده‌اند: استخراج بیت‌ کوین.

ایستگاه برق آبی براتسک (Bratsk) در سیبری شرقی که در زمان جنگ سرد برای تأمین انرژی کارخانه‌های شوروی ساخته شد، اکنون مشغول خدمات‌رسانی به صنعت پرمصرف دیگری است: استخراج بیت کوین. مزرعه‌های بزرگی برای استخراج بیت کوین در براتسک که شهری صنعتی در کرانه‌ی رود آنگارا است، راه‌اندازی شده‌اند. مزارع (فارم) تازه راه‌اندازی شده از دمای پایین منطقه که هزینه‌ی سرمایش تأسیسات را کاهش می‌دهد و نیز برق ارزان و فراوان حاصل از نیروگاه‌های آبی بهره‌های بسیاری می‌برند.

براتسک را می‌توان نمونه‌ای عالی از چگونگی تبدیل شدن خرابه‌های امپراتوری شوروی به خاکی حاصلخیز برای کاشتن گل‌هایی جدید و تا حدی عجیب‌وغریب برشمرد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که بخش صنعتی عمدتاً نظامی‌محور آن در اثر هرج‌ومرج موجود در اقتصاد بازار در حال تولد آن زمان از رونق افتاد، بسیاری از کارخانه‌ها مجبور به تعطیلی شدند. در سال‌های اخیر، استخراج‌کنندگان بیت کوین (ماینرها) بخشی از این رکود را جبران کرده‌اند.

نیروگاه برق آبی براتسک

دیمیتری ازرسکای (Dmitry Ozersky)، مدیرعامل شرکت ماینینگ Eletro.Farm که در یک سوله‌ی بسیار بزرگ در قزاقستان راه‌اندازی شده است، می‌گوید:

به خاطر تعطیلی برخی از نیروگاه‌های شوروی و با درنظرگرفتن این واقعیت که به‌طور کلی، مصرف انرژی در طول زمان بهینه‌سازی شده، مازاد انرژی در روسیه بسیار زیاد است.

اوزرسکی، یک بانکدار سابق و مدیر ارشد در شرکت دولتی Rusnano می‌گوید در حال حاضر، مزارع استخراج بیت کوین در سرتاسر روسیه روی‌هم‌رفته ۶۰۰ مگاوات انرژی مصرف می‌کنند که حدود ۱۰ درصد از کل ۷ گیگاوات انرژی برقی است که شبکه‌ی جهانی بیت کوین استفاده می‌کند. برآوردهای او مبتنی‌بر داده‌های به‌دست‌آمده از تولیدکننده‌های تخصصی تراشه‌های ماینینگ است که به‌عنوان ASIC شناخته می‌شوند.

به گفته‌ی ازرسکای، این رقم هفت درصد از کل توان هش در شبکه‌ی بیت کوین را تشکیل می‌دهد و با درنظرگرفتن دستگاه‌های ماینر قدیمی با بهره‌وری پایین، شاید بتوان ۲۰ درصد آن را کاهش داد. در مقام مقایسه، مزارع چین (که در نظر عموم به‌عنوان پایتخت ماینینگ جهان شناخته می‌شود) در حدود ۶۰ درصد از کل توان هش در شبکه را به خود اختصاص می‌دهند. این آمار برگرفته از جدیدترین گزارش Coinshares است.

بدون تردید، سیبری هنوز تولیدات صنعتی بسیار زیادی دارد که فلزات مختلف و چوب از آن جمله هستند. اما میراثی که از نیروگاه‌های تعطیل‌شده به‌جای مانده، ساختمان‌ها، زمین و زیرساخت‌های انرژی آماده برای ماینرها است که این منطقه را در سطح بین‌المللی به یک قطب ماینینگ بدل کرده است.

کانتینرهای چندملیتی

مزرعه‌ی استخراج بیت کوین در براتسک

یکی از چندین مزرعه‌ی استخراج بیت کوین سیبری در یک محوطه‌ی محصور در حومه‌ی آرام و بی‌سروصدای شهر براتسک واقع شده است که با پرسه زدن اطراف آن، نمی‌توان ورودی مزرعه را پیدا کرد. هیچ نشانه‌ای در هیچ کجای دیوارهای بتنی و دروازه‌های فلزی محوطه وجود نداشت؛ تنها مهمانان مجاز و برنامه‌ریزی‌شده اجازه‌ی ورود به محوطه را داشتند.

ایوان کاپ که به‌طور تصادفی با آنا بایداکوف (Anna Baydakova) و گروهش از سایت CoinDesk برخورد کرد و آن‌ها را برای بازدید از مزارع استخراج بیت کوین براتسک همراهی می‌کرد، سرپرست امنیتی مزرعه‌ی بیت‌ریور (Bitriver) بوده که یکی از همین نوع مراکز فعال در منطقه است. اما خبرنگاران ترجیح می‌دهند ابتدا به سراغ رقیب کم‌اهمیت‌تر آن‌ها بروند. آن‌ها با مدیرعامل مزرعه‌ی ماینری (Minery) تماس می‌گیرند و اجازه پیدا می‌کنند تا پا به درون محوطه‌ای محصور با ۲۶ کانتینر فلزی بگذارند. سروصدای زیادی فضا را پر کرده است و فن‌های در حال کار همه‌جا به چشم می‌خورند.

داخل محوطه، چند زن و مرد دور ایلیا برومان، مدیرعامل مزرعه را گرفته بودند و تیشرت‌های سوغاتی که آورده بود را از او می‌گرفتند. بازرگانان چینی، کره‌ای، ژاپنی، آمریکایی و برزیلی به براتسک آمده‌اند تا از امکانات محلی برای استخراج بیت کوین بازدید کنند. سام چی، رئیس لندمارک اینترتینمنت آسیا که برای تأمین بودجه‌ی موردنیاز خود اقدام به استخراج بیت کوین می‌کند، به دو کانتینر اشاره می‌کند که ASIC های او در آن مستقر هستند. او در پاسخ به این پرسش که چرا از بین این همه جا، اینجا را انتخاب کرده است (نقطه‌ای از جهان که زمانی مترادف با «تبعید» بود)، جواب داد سطح امنیتی که مزرعه‌ی ماینری برای مشتریان خود تأمین می‌کند را می‌پسندد. چی (Chi) به CoinDesk گفت:

«می‌خواهم شب‌ها راحت بخوابم.»

ایلیا برومان، مدیرعامل ماینری

پابلو لوبو از مزرعه‌ی استورم (Sthorm)، شرکتی که برای تأمین بودجه‌ی یک آزمایشگاه پژوهشی بیت کوین استخراج می‌کند، طور دیگری توضیح می‌دهد:

شرایط آب و هوایی سیبری هیچ انتخاب دیگری برای محل استخراج باقی نمی‌گذارد؛ در بسیاری از اوقات سال سرمایش طبیعی وجود دارد. استورم هنوز ASIC های خود را در ماینری مستقر نکرده؛ اما به گفته‌ی لوبو، سیبری نامزد آن‌ها برای انجام این کار است.

میانگین دمای براتسک در زمستان‌ها حدود صفر درجه فارنهایت است. تابستان‌ها، دمای هوا تا ۲۵ درجه هم می‌رسد؛ اما بیشتر وقت‌ها حول‌وحوش ۱۵ درجه است. فصل گرما (یعنی زمانی که دیگر از سرما یخ نمی‌زنید) چهار الی پنج ماه در هر سال طول می‌کشد. برومان می‌گوید، ماینری دو سوله در اطراف ایرکوتسک (Irkutsk) دارد که ظرفیت کل آن‌ها برابر با ۳۰ مگاوات است. ظرفیت سوله‌ای که گزارش آن را می‌خوانید، ۱۰ مگاوات است و هنوز فضای خالی برای مشتریان جدید وجود دارد. او در ادامه می‌افزاید که کل سوله‌ی دوم را یک مشتری در اختیار گرفته است.

برومان می‌گوید مشتریان این مزارع از کشورهای مختلفی مانند ایالات متحده، روسیه، کره، هند، ژاپن و اسپانیا آمده‌اند. به‌گفته‌ی او، دو روز پیش از تهیه‌ی این گزارش، سوله ۵۵۰ دستگاه ASIC دیگر پذیرفته بود که همگی متعلق به یک مشتری از کره بودند و پس از شب اول، دستگاه‌ها توانستند نیم بیت کوین به ارزش فعلی ۵۰۰۰ دلار تولید کنند.

ماینرها در روسیه بیشتر اوقات از سوله‌های یدکی در کارخانه‌ی بزرگ صنعتی استفاده می‌کنند. دلیل آن‌ها برای انجام چنین کاری آن است که این کارخانه‌ها زیرساخت‌های الکتریکی آماده دارند. مزرعه‌ی ماینری زمینی را خریده است که در گذشته، یک کارخانه‌ی تعمیر قطعات فلزی بوده است.

غرش دستگاه‌ها

ایوان کاپ در مزرعه‌ی استخراج بیت‌ریور در براتسک

ما سه نگهبان مسلح به تفنگ‌های خودکار داریم؛ یکی بر دوربین‌ها نظارت می‌کند و دو نفر دیگر در محوطه گشت‌زنی می‌کنند.

کاپ، افسر سابق نیروی پلیس، اقدامات امنیتی در بیت‌ریور (Bitriver) را توضیح می‌دهد. بیت‌ریور، یک مرکز استخراج ۱۰۰ مگاواتی است که یکی از سوله‌های بزرگ در کارخانه‌ی فلزات سابق را اشغال کرده است. کارخانه در دهه‌ی گذشته مشغول پروژه‌های مختلفی بود و اکنون، تنها فروشگاه آن مشغول کار است و بیت‌ریور دو سوله دیگر را اجاره کرده است.

۱۸ هزار دستگاه ASIC در بیت‌ریور مستقر است. این آمار را دیمیتری اوشاکوف، مدیر تجاری این مزرعه به خبرنگاران می‌دهد. بیشتر این دستگاه‌ها متعلق به روس‌ها و آمریکایی‌ها است. روس‌ها روی‌هم‌رفته ۹ هزار ASIC در سوله دارند و آمریکایی‌ها، در حدود ۴ هزار دستگاه. چینی‌ها نیز با ۳ هزار سومین کشور پرتعداد در بیت‌ریور هستند. اوشاکوف می‌گوید سایر دستگاه‌ها متعلق به مشتریانی از برزیل، لیتوانی، هند، لهستان و چین هستند.

کاپ می‌گوید هر هفته، یکی دو مشتری جدید به جمع آن‌ها اضافه می‌شود. به گفته‌ی او، اگرچه تنها نیمی از سازه‌ی ۶۵ متری با سه طبقه، راه‌پله و راهروها پر شده است، اما آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند که بیت‌ریور، طی دو هفته‌ی آینده پر شود و از اکتبر آینده، ساختن سوله‌ای به همین اندازه و به موازات سوله‌ی اول را شروع خواهند کرد. در نتیجه، تعداد ماینرها تقریباً چهار برابر خواهد شد. اوشاکوف به CoinDesk گفت:

تا پیش از پایان یافتن سال جاری، ساختمان دیگری نیز به همین اندازه در کارخانه‌ی سابق به مرکز استخراج داده تبدیل خواهد شد.

تکنسین‌ها مشغول بررسی ASIC ها در مزرعه‌ی استخراج بیت‌ریور هستند

دستگاه‌های ماینر مانند یک موتور هواپیما می‌غرند. آن‌ها حین کار هوای گرم از خود تولید می‌کنند و چراغ‌های کوچکشان چشمک می‌زند. تکنسین‌ها که همگی مجهز به یونیفرم و کلاه‌های ایمنی ضد صدا هستند، در راهروی طبقه‌ی دوم به‌دقت مشغول بررسی ماینرها هستند. کابل‌های برق با ضخامتی به قطر بازوی یک انسان تنومند روی زمین آوار شده‌اند تا در ساخت‌وسازهای آینده استفاده بشوند. پنجره‌های عظیم این ساختمان به شکل حفره‌هایی بزرگ و بدون شیشه هستند. کاپ می‌گوید پس از اتمام کار ساخت‌وساز، فن‌های صنعتی جای این پنجره‌ها قرار خواهند گرفت. او در ادامه می‌افزاید که ماینرها توسط مهندسان مورد تایید شرکت بیت‌ماین (Bitmain)، مستقر در شنزژن، در همین‌جا تعمیر می‌شوند.

بیت‌ریور یکی از بزرگ‌ترین مزارع براتسک هستند (حداقل در میان آن دسته از مزارعی که به‌صورت علنی مشغول به کار هستند که چنین است)؛ اما اینجا و ماینری تنها مزارع فعال در براتسک نیستند. سومین مزرعه‌ی مهم این منطقه، کریپتو رآکتور (Cryptoreactor) است. کریپتو رآکتور متشکل از سوله‌ای با ظرفیت ۴۰ مگاوات است. کریپتو رآکتور نیز در ساختمان یک کارخانه‌ی ویرانه در براتسک راه‌اندازی شده است که در گذشته، کالاهای صنعتی مختلفی تولید می‌کرد. پس از تعطیلی کارخانه، طرح‌های زیادی با هدف بازسازی آن به اجرا درآمد که همگی ناموفق بودند و در نهایت، تبدیل به محلی برای فعالیت ماینرها شد.

فدور ایگوروف، مدیرعامل کریپتو رآکتور به DoinDesk گفت:

طی ۱۵ سال گذشته، روند تولید با افت مواجه شد و هر سال، اوضاع بدتر و بدتر شد. تا اینکه سال ۲۰۱۷ مالکان کارخانه تصمیم گرفتند این سوله را به روش دیگری توسعه بدهند؛ مثلاً به شکل یک هتل استخراج بیت کوین.

او در ادامه می‌افزاید که در حال حاضر، سوله میزبان ASIC هایی است که ۱۵ مگاوات از ۴۰ مگاوات ظرفیت کارخانه را مصرف می‌کند و برنامه‌هایی در دست است تا به‌زودی ظرفیت سوله را به ۶۳ مگاوات برسانند.

استقبال از ماینرها

ساختمان بیت‌ریور

برق در سیبری که عمدتا توسط نیروگاه‌های برق آبی تولید می‌شوند، با قیمت ۴ سنت در ازای هر کیلو وات ساعت، جزء ارزان‌قیمت‌ترین برق‌های جهان به‌شمار می‌آید. این قیمت، ارزان‌تر از قیمت انرژی در مناطق دیگر روسیه است که به‌طور میانگین، با قیمتی در حدود هفت الی هشت سنت به مشتریان عرضه می‌شود. رمزارز (کریپتوکارنسی) هنوز جایگاه قانونی در روسیه نیافته و در نتیجه، هیچ‌گونه مقررات مالی و مالیاتی برای آن وضع نشده است.

از سوی دیگر، فعالیت یک مرکز داده‌ای نیز تجارت مرسومی در روسیه است و بیت‌ریور حضور رسمی بسیار گسترده‌ای در براتسک دارد. در همان حین که خبرنگاران مشغول صحبت با کاپ بودند، منشی او وقت ملاقاتش با شهردار براتسک در هفته‌ی آینده را یادآوری کرد. کاپ می‌گفت اطلاعی درباره‌ی موضوع جلسه ندارد؛ اما اقرار می‌کرد که این‌گونه ملاقات‌ها برای او اتفاقی غیرمعمولی نیستند.

ماه مه گذشته، بیت‌ریور قراردادی با مقامات شهری براتسک امضا کرد و متعهد شد ۷/۵ میلیون دلار برای ساختن مراکز داده‌ای محلی سرمایه‌گذاری کنند. همچنین، این شرکت تمام هزینه‌ی ساخت یک کلینیک دامپزشکی جدید را در منطقه تأمین کرده است و از دانشگاه دولتی براتسک نیز کارآموز می‌پذیرد. در ۱۹ اوت، سرگئی سربرنیکوف (Sergey Serebrennikov)، شهردار براتسک از مزرعه‌ی بیت‌ریور بازدید کرد و پس از آن، بیانیه‌ای در این خصوص در وب‌سایت رسمی شهر منتشر کرد. بنا بر گفته‌های وی، شهر براتسک «در هر مرحله از توسعه» به بیت‌ریور کمک می‌کند.

شهردار براتسک می‌گوید:

ارزهای دیجیتال، بخشی کاملاً جدید از اقتصاد و تجارت در براتسک است و از نظر ما، این پروژه از هر نظر جالب است. این کار، مشاغل جدیدی ایجاد و مالیات جدید و بسیار زیادی را وارد بودجه‌ی شهری کرده است.

شرکت‌های تولید برق منطقه هم رابطه‌ی خوبی با ماینرهای براتسک دارند؛ رئیس شرکت برق منطقه‌ای ایرکوتسکنرگو (Irkutskenergo) در اجلاس بلاک چین و کریپتوی بایکال (Baikal Blockchain and Crypto Summit) که در ابتدای ماه جاری در ایرکوتسک برگزار شد، حضور داشت. تیموفی بندیوک (Timofey Benedyuk)، رئیس بخش استراتژی این شرکت گفته است که پس از تعطیلی مرکز دیگ‌های بخار قدیمی و ناکارآمد در براتسک، حدود ۵۰۰ مگاوات برق مازاد در دسترس مشتریانش قرار گرفته است. او به خبرنگاران سایت CoinDesk گفت:

پیشنهاد اجاره‌ای برای یکی از مراکز دیگ بخار که سال ۲۰۰۸ تعطیل کردیم، از طرف شرکت‌های فناوری دریافت کرده‌ایم. ماینرها هم ازجمله همان شرکت‌ها [ی پیشنهاددهنده] هستند.

منبع: Zoomit

نوشته رونق استخراج بیت کوین در بقایای صنعتی شوروی در سیبری اولین بار در ارز دیجیتال پدیدار شد.

نمایش متن کامل