انقلاب ربات‌ها

[masum]

نویسندگان مجله T۳ با نگاهی بر وضعیت حال و آینده روبات‌ها و آغاز برهه‌ای جدید از شکوفایی‌‌های استعداد بشری، به کندوکاو آیند‌ه‌ای نشسته‌اند که در آن روبات‌ها به جنگ فرستاده می‌شوند، بیماری‌های ما را درمان می‌کنند، شغل‌های ما را از چنگمان در می‌آورند و شاید هم یک روز با شلیک اسلحه‌ای ما را به قتل برسانند! اگر یک لحظه به وقوع چنین وضعیتی در آینده فکر کنید هرگز حس خوبی نخواهید داشت.

ربات‌های امروزی

آرزو‌های دور و دراز برای ایجاد تغییرات کلی و حکمرانی بی چون‌وچرا بر تمامی جنبه‌های زندگی و یا میل به برخورداری از رفاه بیشتر، ما را بیش از پیش برای داشتن ربات‌های هوشمند حریص کرده است.

ASIMO از محصولات شرکت هوندا یکی از پیشرفته‌ترین ربات‌های حال حاضر دنیا به شمار می‌رود. این روبات از توانایی دویدن، بلند کردن صندلی و تشخیص چهره برخوردار است. آسیمو که شبیه یک کودک با لباس فضانوردی ساخته شده است قیمتی معادل یک میلیون دلار دارد که البته خرید آن از استطاعت مالی بسیاری از خانواده‌ها خارج است.

اما تولید این گونه ماشین‌ها در واقع گام بزرگی به سمت آینده محسوب می‌شود. آخرین پیشرفت‌های علمی در خصوص قابلیت‌های روبات‌ها نیز بسیار شگفت‌انگیز است. اگر شما یک شیء را به ASIMO نشان بدهید یا اسمی را برای او تکرار کنید، دفعه دوم کاملاً توانایی شناسایی آن را خواهد داشت.

برای مثال او به واسطه مشخصه‌‌های خود توانایی تمیز دادن یک صندلی از یک میز را داراست. در واقع ASIMO بر مبنای آموخته‌‌ها و چیزهایی که به ذهن سپرده است این تشخیص و تصمیم‌گیری را انجام می‌دهد. iCub نیز یکی از پیشرفته‌ترین ربات‌های اروپایی است که در نتیجه سرمایه‌گذاری کمیسیون اروپا روی طرح پنج ساله‌ای به ارزش ۷.۵ میلیون یورو خلق شده است.

iCub که هم اکنون از توانایی سینه‌خیز رفتن و نواختن درام برخوردار است به مرور زمان مانند یک کودک مهارت‌های جدیدی را آموزش می‌بیند. سرعت بخشیدن به توسعه این پروژه که به صورت مشارکتی در حال جریان است، میزان بالایی از نظم و دقت در تشریک مساعی را می‌طلبد.

این رویکرد به کارشناسانی از حوزه‌هایی مانند رباتیک و عصب‌شناسی امکان می‌دهد تا با امید به نتیجه‌گیری سریع‌تر، به کار در کنار یکدیگر بپردازند. ASIMO و iCub را در واقع می‌توان منادیان آغاز عصر روبات‌ها قلمداد کرد. اما باید پرسید که توقع ما از استعداد بشر آینده چیست؟

ربات‌های جنگجو

زمانی که صحبت از آینده رباتیک به میان می‌آید، این سؤال در ذهن اغلب مردم شکل می‌گیرد که آیا احتمال سرکشی ربات‌ها و کشتن مردم توسط آنها وجود دارد؟ این سؤال خوبی است؛ زیرا یکی از فعال‌ترین حوزه‌های تحقیقات رباتیک در بخش نظامی صورت می‌گیرد که حاصل آن را می‌توان در میدان‌های جنگ عراق و افغانستان نیز مشاهده کرد.

ربات‌ها به نحو فزاینده‌ای در اغلب موقعیت‌های نظامی مخاطره‌آمیز مانند پاکسازی مین، عملیات شناسایی دشمن و خنثی‌سازی بمب مورد استفاده قرار می‌گیرند. هم اکنون هزاران خدمات گوناگون رباتیک به صورت فعال در حال ارائه شدن است که ربات‌های تانک مانند سریع و قابل حمل Packbot و Talon از محصولات Foster – Miller نیز در این دامنه جای می‌گیرند.

یا ربات‌هایی مانند Aeryon Scout که اندازه آنها کمی بزرگ‌تر از یک پرنده است و از طریق ماهواره و آنتن قابل کنترل هستند. به احتمال زیاد در آینده شاهد ظهور ربات‌هایی خزنده و پرنده یا حشره مانند نیز خواهیم بود.

اغلب ربات‌هایی که برای پیاده نظام ارتش طراحی می‌شوند، به لحاظ ظاهری و تحرک به انسان شباهت دارند. مثلاً Petman یک ربات انسان‌نما است که بخش اعظمی از فناوری خود را از ربات تمام جنگی BigDog وام گرفته است. دانشگاه باک‌نل نیز هم اكنون در حال طراحی رباتی انسان‌نما به نام tBot برای ارتش آمریکا است.

با شروع این پروژه در سال ۲۰۰۹، کریستوفر کارنی، یکی از اعضای کنگره آمریکا، اذعان کرد که «این ربات دقیقاً همان چیزی است که ما به آن نیاز داشتیم. ما در صدد تجهیز و ارتقای ارتش خود جهت نبرد‌های فرامرزی هستیم که این ابزار کاملاً برای ما کاربردپذیر است.»

گام بعدی این است که این ربات‌های جنگجو بدون نیاز به کنترل شدن توسط انسان‌ها، به نبرد بپردازند. آژانس پروژه‌‌های تحقیقاتی پیشرفته فرامرزی آمریكا (DARPA) در سال ۲۰۰۷ با حضور ربات‌های هوشمند جنگجو، یک مسابقه بین‌المللی در زمینی به وسعت ۶۰ کیلومتر برگزار کرد که یک جایزه ۲ میلیون دلاری نیز برای برنده مسابقه در نظر گرفته شده بود.

سریع‌ترین اتومبیل رباتیک بدون سرنشین که حاصل کار مشترک دانشگاه کارنگی و شرکت جنرال موتورز بود، این فاصله ۶۰ مایلی را در عرض ۴ ساعت طی کرد.

وقتی یک ربات به تنهایی بتواند از عهده پیمودن چنین مسیری برآید می‌توان گفت که گام بسیار بزرگی به جلو برداشته شده و نكته بزرگ‌تر از آن، هوشمندی این ابزار‌ها در شناسایی و انهدام اهداف است.

با آگاهی از این مطلب در خصوص عملکرد و خلقیات ربات‌ها دو پرسش به ذهن می‌آیند: رباتی مثل Killerdozer ۳۰۰۰ چگونه هدف را شناسایی می‌کند و با دقت بالا به سوی آن نشانه می‌رود؟ آیا اصلاً یک ربات در خصوص جنایات و فجایعی که در یک جنگ رخ می‌دهد، خود را مسئول خواهد دانست؟

اِد گادر، رئیس گروه راهکاری فناوری، در بخش فناوری دفاعی Qinetiq در این باره می‌گوید: «ما همواره به دنبال سربازهایی هستیم که خود در خصوص مرگ و زندگی‌شان تصمیم‌گیری کنند و این کاری است که از عهده ربات‌ها ساخته نیست.»

کره جنوبی هم درصدد است تا به وسیله ربات SGR-A۱ سامسونگ در مرز خود با کره شمالی صف‌آرایی قدرتمندتری کند که این حرکت ممكن است مناقشات بین دو كره را به مرحله دیگری وارد كند. اسلحه ویژه SGR-A۱ قادر است هر هدفی را در فاصله ۲.۵ کیلومتری شناسایی کند و در این حالت اگر شما رمز عبوری که دشمن نبودن شما را اثبات می‌کند فراموش کرده باشید، دچار دردسری جدی خواهید شد!

ربات‌های دلسوز

سرمایه‌گذاری‌های نظامی صورت گرفته در این خصوص به این معنا نیست که دستاورد‌های حاصل از این تحقیقات تنها به جنبه نبرد و ویرانگری ربات‌ها توجه دارد؛ بلکه از وجود این موجودات مکانیکی به جای میدان جنگ می‌توان در بسیاری از موقعیت‌های مخاطره‌آمیز و اورژانسی در درون زندگی شهری بهره برد.

مرکز امدادی-تحقیقاتی ربات‌های دستیار (CRASAR) که مقر آن در دانشگاه A&M تگزاس قرار دارد، در این زمینه از دیگران پیش افتاده است. از وجود این ربات‌ها در برخی موقعیت‌‌های امدادرسانی مانند حوادث رانش زمین، انفجار معدن، سیل و طوفان و در جریان امدادرسانی حمله به مرکز تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ بهره گرفته شده است. دانشی که هم اکنون در زمینه علوم رباتیک وجود دارد نویدبخش پتانسیل بالقوه‌ای در آینده نزدیک است.

اما دکتر رابین مورفی پس از وقوع زلزله در کشور هاییتی نظر دیگری در این خصوص ارائه کرد: «دانش به تنهایی برای جلوگیری از بروز حوادثی مانند زلزله هاییتی کافی نیست. ما برای تسریع این روند نیازمند صنایعی هستیم که با مقرون به صرفه‌ترین قیمت ممکن به تولید این گونه ماشین‌ها برای مؤسسات و سازمان‌های خصوصی بپردازند.» به علاوه ارتش برای استفاده از این ربات‌های امدادگر در برخی مناطق پیش‌قدم شده است.

سیستم Da Vinci Surgial که تولید مؤسسه Intuitive Surgial می‌باشد از سال ۲۰۰۰ جهت تسهیل عمل‌های جراحی پیچیده مانند عمل بای‌پس قلب مورد استفاده قرار گرفته است. با این روش جراح به جای ایجاد یک شکاف عمیق در قفسه سینه می‌تواند به وسیله ایجاد سه یا چهار شکاف کوچک به عرض چند سانتیمتر و فرستادن ربات‌هایی کوچک به درون این شکاف‌ها کار جراحی را از طریق یک دستگاه کنترل‌گر که شبیه دسته بازی است به انجام برساند.

این متد ضمن اینکه آسیب فیزیکی کمتری به بافت‌ها می‌رساند، از میزان درد، خونریزی و فشار روحی بیمار نیز می‌کاهد و بهبودی نیز سریع‌تر اتفاق می‌افتد.

” زمانی که صحبت از آینده رباتیک به میان می‌آید، این سؤال در ذهن اغلب مردم شکل می‌گیرد که آیا احتمال سرکشی ربات‌ها و کشتن مردم توسط آنها وجود دارد؟ این سؤال خوبی است؛ زیرا یکی از فعال‌ترین حوزه‌های تحقیقات رباتیک در بخش نظامی صورت می‌گیرد که حاصل آن را می‌توان در میدان‌های جنگ عراق و افغانستان نیز مشاهده کرد. “

این روش در کمتر از یک دهه می‌تواند تحت عنوان جراحی عاری از درد جایگزین روش‌های فعلی گردد.

دانشگاه دوک نیز در اقدامی جالب یک ربات پزشک طراحی کرده که با استفاده از سونوگرافی و بدون نظارت انسانی، توانایی برداشتن ترکش را دارد. با این حساب، اندیشیدن به این نکته که ربات‌های پزشک هم می‌توانند تقریباً مانند پزشکان بخش سلامت خوب عمل کنند، چیزی غیر قابل باور و دور از ذهن نخواهد بود.

اما ربات کوچک ARES یک گام از بقیه ربات‌های پزشک جلو‌تر است. اين ربات از ۱۵ جزء تشكيل شده و قادر است پس از بلعيده شدن توسط بيمار در درون بدن او سرهم‌بندي شود.

این ربات در واقع همچون یک «زیردریایی» ذره‌بینی است که مشابه آن را در فیلم کمدی سفردریایی شگفت انگیز مشاهده کرده‌ایم. دکتر آریانا منچیاسی از یک مؤسسه تبلیغاتی ایتالیایی (ماوای ARES) در این خصوص می‌گوید: «بسیاری از مینی و میکرو ربات‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که خزیدن و تکان خوردن حشرات و کرم‌ها یا باکتری‌های شناور را تقلید کنند.»

ربات‌های قابل بلع هم اکنون نقش مهمی در تشخیص بیماری‌ها ایفا می‌کنند. دوربین کپسول مانند Sayaka که در کشور ژاپن با استفاده از سیستم RF توسعه یافته است، جهت اندازه‌گیری عمق روده کوچک به کار گرفته می‌شود.

در چند سال آینده هدف این است که ربات‌های قابل بلع با عملکرد‌های مضاعفی مانند سونوگرافی، لیزر درمانی و بافت‌برداری مورد استفاده قرار گیرند. در ایتالیا ربات جدیدی با نام «قرص عنکبوتی» (spider pill) ابداع شده است که پا‌های بسیار کوچکی دارد و بر خلاف قرص‌های کپسول مانند به صورت وایرلس توسط تیم پزشکی قابل کنترل و هدایت می‌باشد.

فرشته‌های ماشینی

پیشرفت‌های صورت گرفته در فناوری ربات‌ها، تأثیرات و کاربرد‌های فراوانی نیز برای حوزه پرستاری به همراه داشته است. ربات TUG هم اکنون وظیفه حمل دارو و تجهیزات را در بیش از ۱۰۰ بیمارستان‌ ایالات متحده بر عهده دارد. در سال ۲۰۰۷ اتحادیه اروپا با سرمایه‌گذاری روی پروژه iward در پی ابداع ربات‌های پرستار برآمد که در بیمارستان‌ها بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و وظایف و فعالیت‌هایشان را از تی کشیدن زمین گرفته تا حمل و نقل تخت‌های بیماران با هم هماهنگ سازند.

اگر بیماران حق انتخاب داشته باشند مسلماً بسیاری از آنها هنوز هم یک انسان دلسوز را با یک لبخند دوستانه به موجودی ذی‌شعور که فقط مرتب کردن پرونده‌ها را بلد است،‌ترجیح می‌دهند؛ اما با این حال نتیجه این شد که مرخص کردن تعدادی از پرستاران بهترین راه برای دستیابی به این هدف است.

در این صورت ممکن است ما با ربات‌هایی روبه‌رو شویم که تأثیراتی عمیق و دراز مدت روی افراد مسن داشته باشند. یک ربات دستیار می‌تواند به افراد مسن کمک کند تا حتی زمانی که توانایی‌‌های جسمی آنها رو به افول گذاشت، به صورت مستقل و ایده‌آل به زندگی خود ادامه دهند.

با توجه به تعداد پزشکان در سراسر دنیا انتظار می‌رود که این میزان طی ۴۰ سال آینده به دو میلیارد نفر نیازمند برسد که خود این امر از ظهور بازاری با پتانسیل‌‌های بالا خبر می‌دهد. بر اساس گزارش‌ها، کشور ژاپن به لحاظ دارا بودن پیرترین مردم جهان به زودی در یک وضعیت بحرانی قرار خواهد گرفت. از همین رو بنیاد صنعت ماشین، طی برآوردی اعلام کرد که ربات‌ها قادرند سالانه ۲۱ میلیارد دلار از هزینه‌های سلامت یک کشور را کاهش دهند.

RIBA (Robot for Interactive body Assistance) که شبیه به خرس تدی با قد و قواره‌ای بزرگ‌تر است، می‌تواند یک فرد ۶۱ کیلوگرمی را به داخل یا خارج تختخواب حمل کند و یا روی یک ویلچر بنشاند. طراحان RIBA در RIKEN-TRI با استفاده از یک سیستم هدایت‌گر لمسی موفق به ساخت این ربات شده‌اند.

Robovie II نیز كه ماحصل كار مؤسسه تحقیقات پیشرفته مخابرات (ATR) است، در فروشگاه بزرگ Apita Seikadai واقع در شهر كیوتو مشغول یاری رساندن به خریداران در كار خرید است. طی دهه‌های آینده شاهد ربات‌هایی خواهیم بود كه افراد مسن را در كار خرید و یا حتی جابجایی وسایل منزلشان كمك می‌كنند.

ربات‌های كارگر

در دهه آینده ربات‌ها زندگی كاری ما را به شدت تحت تأثیر قرار خواهند داد. بنابر اظهار فدراسیون بین‌المللی رباتیك قیمت ربات‌ها با وجود هزینه‌ تولید زیادشان در مقایسه با سال ۱۹۹۰، با یک کاهش ۷۵ درصدی روبه‌رو بوده است.

گرایش مردم به سمت به كارگیری ربات‌ها روز به روز در حال افزایش است؛ زیرا آنها در این صورت یك كارگر مكانیكی سریع، دقیق و ارزان قیمت برای كارهای خود در اختیار خواهند داشت.

برای مثال اگر ما قصد رفتن به سر كار را داشته باشیم به اتوبوسی سوار خواهیم شد كه نیازی به یك راننده انسان ندارد و به این ترتیب ۶۰ درصد هزینه‌های راهبری وسایط نقلیه كاهش می‌یابد. در صنعت اتومبیل‌سازی بازوهای رباتیك به كاهش ۵۰ درصدی میزان نیروی كار كمك كرده‌اند.

تقریباً نیمی از ۸۰۰۰۰۰ ربات فعال در صنایع مختلف در سراسر دنیا، ساخت كشور ژاپن هستند. لزوم به كارگیری پرستارهای مكانیكی نیز كه در بالا از آن بحث شد، در كشورهایی كه میانگین سن جمعیت آنها رو به كهولت می‌رود، نمود بیشتری می‌یابد زیرا برای نگهداری از این قشر سالمند نیروی كار به اندازه كافی وجود ندارد.

بخش كشاورزی، حوزه دیگری است كه از فناوری ربات‌ها سود می‌برد. در حال حاضر مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) یك گلخانه آزمایشی از گوجه فرنگی و گیلاس ایجاد كرده است كه ربات‌های كوچك اداره آن را بر عهده دارند.

این ربات‌ها به وسیله سنسورهای خود یك به یك گیاهان گلخانه را كنترل می‌كنند و سپس به وسیله سیستم بصری‌شان، رسیده یا نرسیده بودن گوجه‌فرنگی‌‌ها را تشخیص می‌دهند.

چنین پیشرفت‌هایی می‌تواند به زودی در كشت و كار میوه كه نیازمند نیروی انسانی فراوانی برای چیدن و انبار كردن محصولات است و در اقتصاد توسعه یافته كنونی نیز كارآمدی خود را از دست داده است، انقلابی به پا كند.

در حالی كه ما تلاش می‌كنیم از مزایای ربات‌ها به طور غیر مستقیم سود ببریم، آنها در منزل ما نیز می‌توانند موجودات مفیدی باشند. شركت iRobot اعلام کرده که روبات جاروبرقی Roomba از زمان معرفی به بازار تا کنون پنج میلیون دلار فروش داشته است.

کولین انجل، مدیر عامل این شرکت می‌گوید: «ما به وضوح شاهد مقبولیت این فناوری در بین مردم هستیم. این ابداعات برای آینده ما راهکارهایی ارائه می‌دهند که روند زندگی مردم را به سرعت با تفاوت‌های چشمگیر فراوانی روبه‌رو می‌سازد.»

Robomow و Mowbot هم دو رباتی هستند که با فناوری مشابه، کار کوتاه کردن چمن‌های باغچه شما را بر عهده می‌گیرند. ربات‌های خانگی که ما از مدت‌ها پیش به وسیله کتاب‌‌ها و فیلم‌‌های تخیلی خود را برای روبه‌رو شدن با آنها آماده کرده‌ایم، زحمت بسیاری از خرده‌کاری‌‌های ملال‌آور را از سر ما کم می‌کنند که در جای خود بسیار خوشحال کننده است.

دوست ربات من

علی‌رغم پیشرفت‌‌های علمی صورت گرفته در صنعت رباتیک، ما هنوز هم در آرزوی داشتن ربات‌هایی هستیم که بتوانیم در سطح اجتماعی با آنها ارتباط برقرار کنیم. جا یانگ سانگ و ربکا گرینتر از محققان مؤسسه فناوری جرجیا روی نحوه تعامل مردم با روبات جاروبرقی مانند دادن اسم و شخصیت به او، تحقیقاتی انجام داده‌اند: «بعضی از مردم لباس به تن این ربات کرده‌اند.

در حقیقت برخی این کار را طوری انجام می‌دهند که گویی یک شرکت مخصوص برای طراحی لباس Roomba تأسیس شده است.» روزنامه واشنگتن پست نیز اخیراً در خصوص نحوه برقراری ارتباط سربازان آمریکایی که برای جنگ‌های سخت آموزش می‌بینند با ربات‌های نظامی Packbot و Talon، گزارشی را تهیه کرده است.

در كل به نظر می‌رسد که هم اکنون یک خلاء رباتی در زندگی ما به وجود آمده است. بر اساس گزارش فدراسیون بین‌المللی رباتیک از بین ۴/۴ میلیون ربات خانگی که در سال ۲۰۰۹ به فروش رسیده‌اند، ۸/۲ میلیون عدد آن فقط برای مقاصد سرگرمی و تفریحی استفاده می‌شوند.

شما می‌توانید با «آدم‌آهنی‌‌های خدمتگزار» از لحاظ اجتماعی ارتباط برقرار کنید که بدون شک روبات PARO به عنوان یکی دیگر از محصولات این کسب و کار دشوار، از باهوش‌ترین آنهاست. این ربات کوچک ژاپنی در برابر نوازش عکس‌العمل نشان می‌دهد و احساسات خود را با تکان دادن دم و به هم زدن چشم‌های درشتش نشان می‌دهد.

تحقیقاتی که از سال ۱۹۹۳ در خصوص ربات‌های پرستار خانگی و بیمارستانی صورت گرفته است، نشان می‌دهد که مزایای تعامل با PARO به لحاظ درمان شناسی، اثراتی مانند کاهش سطح استرس و برقراری ارتباط مؤثر‌تر را به دنبال داشته دارد.

درست به مانند روبات‌های جنگی که لازمه کار آنها جنگیدن با دشمنان و از

” دانشگاه دوک نیز در اقدامی جالب یک ربات پزشک طراحی کرده که با استفاده از سونوگرافی و بدون نظارت انسانی، توانایی برداشتن ترکش را دارد. با این حساب، اندیشیدن به این نکته که ربات‌های پزشک هم می‌توانند تقریباً مانند پزشکان بخش سلامت خوب عمل کنند، چیزی غیر قابل باور و دور از ذهن نخواهد بود. “

میان برداشتن آنهاست، ربات‌های اجتماعی انسان‌نما نیز چالش‌های علمی عظیمی را فراروی ما قرار می‌دهند.

عملکرد آنها بدون هیچ گونه برنامه‌ریزی قبلی و‌ ترتیب عملکردی خاصی، روی توانایی‌‌های شنیداری، حرکتی، درک کلام و پاسخگویی به محیط اطراف وابسته است؛ زیرا میزان درکی که ما انسان‌ها از شرایط بسیار دشوار داریم در ماشینی مجهز به هوش مصنوعی، قابل تجدید و شبیه‌سازی نیست.

با این حال ربات ASIMO، محصول شرکت هوندا، و رقیب اروپایی‌اش iCub به این سمت خیز برداشته‌اند و روز به روز با پیشرفت‌های خود ما را به زندگی ماشینی که در ذهن خود ساخته‌ایم، نزدیک‌تر می‌سازند.

ربات Domo، از ابداعات شرکت Aaron Edsinger، اولین رباتی است که علاوه بر توانایی دست دادن، فرد را در آغوش می‌کشد. زمانی که حسگر‌های لاستیکی تعبیه شده در نوک انگشتان این ربات توسط دست انسان لمس ‌شوند، او ضمن تمیز دادن آن از یک شی، می‌تواند میزان انعطاف‌پذیری آن و میزان فشار لازم برای دست دادن را تخمین بزند.

یا ربات انيشتين که در آزمایشگاه درک سنجی ماشینی کالیفرنیا خلق شده، از چهر‌ه‌ای زنده‌نما و بسیار دوست داشتنی برخوردار است. این چهره که ۳۱ ماهیچه مصنوعی در آن به کاربرده شده است، می‌تواند دامنه وسیعی از احساسات ظاهری را که با آزمایش به دست آمده است، در چهره خود نشان بدهد.

در مرحله بعد اینشتن باید قابلیت بروز این احساسات را در اجتماع نیز داشته باشد. اما شاید بتوان گفت که تاکنون زنده‌نماترین روبات توسط هیروشی ایشی‌گوارا در دانشگاه اوزاکا ابداع شده است. ایشی‌گورا با خلق ربات Geminoid یک نمونه واقعی و غیر قابل باور از خودش به وجود آورده است!

Geminoid از طریق دستورات حرکتی که از کامپیو‌تر دریافت می‌کند قادر است حرکات و صحبت‌های پدیدآورنده خود را تقلید نماید. ایشی‌گورا به دنبال خلق یک ربات خدمتکار یا یک همنشین برای خود نبود؛ بلکه به گفته خودش تحقیقات و اقدامات او با هدف درک و دریافت عمیق و طرح سؤالاتی مانند «انسان چیست؟» و «آگاهی چیست؟» صورت پذیرفته است. او با این همزاد خود احساس یگانگی می‌کند و از پس زدن آن پرده مه‌آلود مابین انسان و ساخته‌‌های دست وی لذت می‌برد.

آینده رباتیك

وابستگی ما به ربات‌ها به خاطر امتیازاتی که به همراه دارند بدون شک افزایش خواهد یافت و این موضوع تأثیرات عمیقی را به لحاظ اجتماعی بر جای خواهد گذاشت. ربات‌های کارگر که همه جا در دسترس هستند، می‌توانند زندگی آسود‌ه‌ای را که در اواخر انقلاب صنعتی قول آن داده شده بود برای ما به ارمغان آورند.

دکتر جی استورز هال از مؤسسه Foresight Nanotech به طرح این سؤال می‌پردازد كه: «چرا نباید ماشین‌هایی بسازیم که کار‌های سخت مورد نیازمان را انجام بدهند و ما نیز وقت خود را صرف کسب ثروت و خوش‌گذرانی نماییم؟»

فکر می‌کنید رفتار ما با ربات‌ها باید چگونه باشد و یک ربات درباره ما به ‌عنوان نوع بشر چگونه فكر(!) خواهد كرد؟ آیا روزی ربات‌ها از حقوق و مسئولیت‌هایی مشابه با ما برخوردار خواهند شد؟

چندین دهه است که فیلم‌‌ها و افسانه‌‌های علمی–تخیلی به طرح چنین سؤال‌هایی پرداخته‌اند اما با پیچیده‌‌تر شدن ربات‌ها، تعامل ما با آنها نیز بیش از پیش شکل پیچیده‌‌تر و نزدیک‌تری به خود خواهد گرفت و ما بایستی پاسخ این سؤال‌ها را خیلی زود‌تر از آنچه می‌اندیشیم، بیابیم.

در آینده نزدیک وجود ربات‌های خانگی در زندگی ما به امری عادی بدل خواهد شد. دولت کره جنوبی متعهد شده است که تا سال ۲۰۲۰ هر خانواده یک ربات در اختیار داشته باشد. تمیز کردن کف زمین، کوتاه کردن چمن‌ها و تأمین امنیت منزل از مزایای چشمگیر و مهم این ربات‌های خانگی است اما از سوی دیگر ما خیلی زود به حضور آنها در زندگی‌مان عادت می‌کنیم؛ به طوری که به جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تبدیل خواهند شد.

در ۱۵ سال آینده ربات‌های خانگی پیشرفته‌تری به بازار معرفی خواهند شد که توانایی انجام تمامی امور روزانه، به خصوص برای افراد سالخورده را دارا می‌باشند. در نتیجه بر خلاف بسیار از دیگر زمینه‌‌های تکنولوژیکی، این بار افراد مسن اولین کسانی خواهند بود که خود را با این ماشین‌های فوق پیشرفته تطبیق می‌دهند.

هوش و استعداد رو به فزونی این ماشین‌ها بدین معنی است که هم اکنون می‌توان آنها را به چشم یک کارگر انسانی ماهر نگریست. در نتیجه همان گونه که انقلاب صنعتی تأثیرات عمیق و شگرفی را در دنیا موجب شد، ربات‌ها نیز به لحاظ اجتماعی و اقتصادی زمینه‌ساز تحول شگرف دیگری در دنیا خواهند بود.

کارخانه‌داران و مالکان صنعتی با سود جستن از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر ربات‌ها موفق شده‌اند در قرن ۲۱ ثروت را در دستان خود نگه دارند.

تولید انبوه کالا‌ها با قیمت‌‌های ارزان و افزایش مراقبت‌‌های سلامتی که حاصل کار ربات‌ها است، می‌تواند به ارتقای استاندارد‌های زندگی ما بینجامد اما از سوی دیگر امنیت شغلی آینده ما نیز شدیداً تحت تأثیر این پیشرفت تکنولوژیک قرار خواهد گرفت.

چنین تغییر و تحولی به آسانی صورت نخواهد گرفت. ممکن است برخی افراد خواهان کم شدن نقش ربات‌ها در زندگی روزمره مردم باشند. اگر استفاده از ربات‌ها به نارضایتی مردم و آشوب‌‌های اجتماعی منجر شود، احتمالاً شاهد خواهیم بود که دولت‌ها از SWATbot‌ها یا ربات‌های مجری قانون که اساساً برای اهداف نظامی طراحی شده‌اند، برای سرکوب کردن شورش‌ها استفاده کنند.

اما حقیقت آن است كه تهدید فیزیکی ربات‌ها بسیار فرا‌تر از چیزی است که ما درک می‌کنیم. ربات‌ها می‌توانند در شرایط غیر قابل پیش‌بینی به نحوی غیر قابل پیش‌بینی عمل کنند. آنان(!) با افزایش تعامل با انسان‌ها این قابلیت‌ها را بروز خواهند داد.

در حال حاضر دولت‌ها در صدد مدیریت چنین عکس‌العمل‌هایی از جانب ربات‌ها هستند که در این بین دولت کره جنوبی حتی دست به ساخت رباتی زده‌ است که قادر به رعایت و اجرای قوانین اجتماعی و اخلاقی باشد.

حال این سؤال مطرح می‌شود که به لحاظ قانونی چه کسی مسئول عملکرد ربات‌ها است؟ آنها تا چه میزان در تصمیم‌گیری‌‌های خود از اختیار عمل برخوردار خواهند بود؟ اینها پرسش‌هایی هستند که ما تمام مدت عمر خویش با آن روبه‌رو خواهیم بود.

در هر حال در آینده‌ای نزدیک ربات‌های خانگی به سرگرم کردن و آموزش دادن ما خواهند پرداخت. شاید آنها به اندازه یک انسان، باهوش و سریع‌الانتقال نباشند اما در برخی موارد خاص بهتر از ما عمل می‌کنند.

به هر میزان که ربات‌ها مدل‌های پیشرفته‌تری پیدا می‌کنند، به لحاظ شخصیت نیز منحصر به فرد‌‌تر می‌شوند و ما می‌توانیم استعداد و احساس را در آنها شکل بدهیم.

ما نباید ربات‌ها را اشیایی مکانیکی محض تصور کنیم و به عنوان بخشی از جامعه، رفتار ما با آنها نباید خالی از رفتار‌های انسانی باشد. حتی شاید در آینده شاهد ربات‌های پراحساس و رمانتیک نیز باشیم. اکنون ما با دنیایی روبه‌رو هستیم که حتی در کارتون‌های تخیلی ژاپنی هم تصور آن نمی‌رفت؛ دنیایی روباتیك.

پنج گام تکاملی روبات‌ها

۱. هوش مصنوعی

هوش مصنوعی به منزله آب مقدس در صنعت رباتیک است. محققات در تلاشند تا تعامل با انسان‌ها و درک احساسات آنها را به ربات‌ها بیاموزند. ما انسان‌ها باید به جای رویاپردازی در پی برداشتن گام‌هایی هر چند کوچک جهت ورود به دنیای هوش غیر انسانی باشیم.

۲. اهمیت تأمین انرژی

موتور‌های احتراق و باتری‌های موجود با محدودیت‌هایی در زمینه تأمین انرژی مواجه هستند. سلول‌های سوخت‌رسان میکروبی نیز تنها قدرت تأمین انرژی یک ربات کوچک آزمایشگاهی را دارند اما زمانی که آنها فعالیت مداوم خود را آغاز کنند، چنین سوختی برای یک ربات خانگی مناسب نخواهد بود.

۳. ارتباطات غیر شفاهی

یک ربات خانگی باید احساسات شما را در زمان عصبانیت یا ‌ترس تشخیص بدهد. در حال حاضر بعضی از ربات‌ها قادرند زبان حرکات ساده بدن و آهنگ کلام را تشخیص بدهند. گر چه این موارد هنوز هم نیازمند ارتقاء بیشتری است.

۴. حواس پنج گانه

تحقیقات و ارزیابی‌‌ها در خصوص احساسات ربات‌ها هنوز ادامه دارد؛ چرا که هنوز هم احتمال دارد یک ربات هنگام دست دادن با شما انگشتانتان را خرد کند! حس لامسه این ماشین‌ها شاید با یک دهه کار به سطح قابل قبولی برسد اما حواس بینایی، بویایی و چشایی‌شان نیازمند قدرت تعبیر و تفسیر بیشتری هستند.

۵. قانون‌گذاری

افزایش تعامل بین انسان‌ها و ربات‌ها به ایجاد زمینه‌‌های قانونی و اخلاقی خواهد انجامید که دولت‌‌ها می‌توانند در موارد قضایی به آنها استناد کنند.