از پرنده ها بیشتر بدانیم

[Soccer_Boy 211]

[h=1]مقدمه[/h]

پرندگان جانورانی خونگرم هستند که پوشش خارجی بدن آنها پر است که به اشکال گوناگون در مراحل مختلف از پوست بوجود می‌آید. پرندگان به 2 زیر رده و 27 یا 28 راسته تقسیم می‌شوند. در شناسایی پرندگان نکات زیادی می‌توانند راهنما باشند. مانند رنگ پر ، فرم پا و انگشت و ناخن، فرم منقار ، فرم پرواز و فرم آواز خوانی ، جثه ، انواع استخوان و.... قابلیت پرواز ، توجه و نگهداری از جوجه‌ها ، تکامل قابل توجه قدرت شنوایی ، بینایی و قدرت تولید صدا از جمله ویژگیهای پرندگان است.

[TABLE=align: left]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

[h=1]خصوصیات پرندگان[/h]

اسکلت پرندگان

برای پرواز ، سبک و ظریف است. سر ، گرد و دوکی شکل است و استخوانهای جمجمه بهم جوش خورده‌اند. آرواره‌های منقاری بدون دندان را تشکیل می‌دهند که لایه‌ای از ماده شاخی غشایی ، رویش را می‌پوشاند.

پرده گوش

در انتهای مجرای گوش قرار گرفته است. پرنده‌ها فاقد گوش خارجی یا هر گونه زایده‌ای هستند که مانع از جریان یکنواخت هوا در روی سرشان شود.

مهره‌های گردن

تحرک زیادی به سر می‌دهند اما در حین پرواز محکم بهم قفل می‌شوند. در پرندگان دارای قدرت پرواز زایده عمودی استخوان جناغ تکیه‌گاهی برای عضلات پر قدرت پرواز است.

دستگاه تنفسی کارآمدی هم مقادیر زیاد اکسیژن لازم برای پرواز را تامین می‌کند. از ششها چندین کیسه هوادار بزرگ جدا می‌شود که بیشتر فضای میان اندامهای درونی بدن را اشغال می‌کنند. بعضی از این کیسه‌ها به سوی جلو و گردن امتداد می‌یابند که اغلب در حین فعالیتهای همسر یابی ، در باد کردن ناحیه گردن نقش کمکی دارد. الگوی تولید‌مثلی هم با شرایط پرواز سازگار شده است. اندامهای تناسلی خارجی در پرندگان وجود ندارد. به جز شتر مرغ نر که آلت تناسلی دارد. این فقدان شاید سازگاری دیگری برای یکنواخت نگهداشتن بر آمدگیها و فرورفتگیهای بدن باشد که در حین

جفتگیری

لزوم هماهنگی بسیار زیادی را پیش می‌آورد.

[h=1]زیر رده آرکئورنیت (پرندگان باستانی)[/h]

مهره‌هایشان همانند

خزندگان

،

دوزیستان

و

ماهیان

از نوع آمفی‌سلوس است. آرواره‌ها دارای دندان بوده، دم طویل ، دستها به بال تبدیل شده دارای 3 ناخن است این زیر رده منقرض شده به نام آرکئوپتریکس.

[TABLE=align: left]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

[h=1]زیر رده نئورینت (پرندگان جدید)[/h]

مهره‌هایشان

آمفی سلوس

یا

هتروسلوس

است، فاقد دندان هستند و جناغ رشد زیاد کرده و دستها به بال ختم شده و دارای سه انگشت هستند که فاقد چنگال یا ناخن می‌باشد. به استثنای جوجه پرنده هوآتزین آمریکا شاهپرهای اصلی روی انگشتان قرار دارد و شاهپرهای ثانویه روی استخوان ساعد قرار می‌گیرد و پوش پرها پوشش خارجی بدن را تشکیل می‌دهد.

ششها

به کیسه هوایی که در بین ششها قرار دارد اتصال دارد.

[h=1]پرندگان کنونی جهان[/h]

• راسته (Sphenisciformes) پنگوئنها: تمام نواحی دارای پر است.بالها کوتاه و اندام شناست. پرها روی بال فشرده و پولک مانند است و در نیمکره جنوبی بخصوص قطب جنوب زندگی می‌کند.
  
  
• راسته (Struthioniformes) شتر مرغ آفریقا: پاها دارای دو انگشت است. تنها پرنده‌ای است که مثانه دارند و ساکن آفریقاست.
  
  
• راسته Rheiformes: شترمرغ آمریکای جنوبی است شباهت فراوانی از نقطه نظر اکولوژیک با شتر مرغ آفریقایی دارد سه انگشت در پا دارد کوچکتر از شتر مرغ آفریقاست.
  
  

[TABLE=align: left]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

• راسته Causuariiformes: پرهای بدن شبیه به مو است مانند شتر مرغ استرالیایی. دارای سه انگشت در پا است علاوه بر استرالیا در گینه نو هم زندگی می‌کند.
  
  
• راسته Kiwi-Apterygiformes: پرها شبیه به مو و خشن است بال و دم تحلیل رفته و بسیار کوچک است و فاقد پراند. چهار انگشت در پا دارد. در درون حفره زمین زندگی می‌کند در شبها فعالیت می‌کند. حس بینایی ضعیف ولی حس بویایی بسیار قوی دارد. سوراخهای بینی در انتهای منقار بلند قرار می‌گیرد. یک عدد تخم در هر بار تخم‌گذاری تولید می‌کند که 3/1 وزن بدنش است. در حقیقت و بزرگترین تخم را در جهان این پرنده می‌گذارد. فقط در زلاندنو یافت می‌شود.
  
  
• راسته Tinamiformes: ظاهری شبیه به ماکیان و مرغ خانگی دارد. استخوان پالات آن با ماکیان متفاوت است در آمریکای مرکزی و جنوب یافت می‌شود.
  
  
• راسته غواص Gaviiformes: پرنده‌ای که اکثر اوقات درون آب به سر می‌برد. انگشتان پا پرده‌دار است. در ایران نیز یافت می‌شود.
  
  
• راسته Podicipedformes: هر از انگشتان پا جداگانه دارای پرده شناست. غواصی را به پرواز ترجیح می‌دهد.
  
  
• راسته کبوتر دریایی procellarii formes: پا پرده‌دار است بینی به شکل لوله‌های جداگانه و برآمده بالای منقار قرار دارد.
  
  
• راسته pelecaniformes: هر چهار انگشت پا درون یک پرده شنا قرار دارد مانند گانت.
  
  
• راسته Ciconiiformes: معمولا پرندگان بلند قد اکثرا کنار آبزی یا ساحلی محسوب می‌شوند. مانند حواصیل و لک لک.
  
  

[TABLE=align: left]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

• راسته Anserifomer مرغابیها: پاها پرده‌دار است مانند قو و غاز.
  
  
• راسته Falconiformes: پرندگان شکاری روز پرواز و دارای منقار و چنگالهای خمیده و تیز از مشخصات آنهاست. مانند عقابها ، عقاب ماهیگیر ، لاشخوارها و شاهین.
  
  
• راسته Galliformes ماکیان: انگشت عقبی پا کمی بلندتر یا بالاتر از دیگر انگشتان است مانند قرقاول و بلدرچین.
  
  
• راسته Graiformes: برخی فاقد انگشت عقبی پا هستند. پرندگانی درشت جثه و بزرگ برخی اطراف آبگیرها و درون آب مانند چنگر و طاووسک. برخی در مناطق دشتی خشک و نیمه خشک مانند هوبره ، میش مرغ و زنگوله بال.
  
  
• راسته Charadriiformes: پرندگان ساحلی یا کنار آبزی که البته برخی از آنها شناگرند و پاهای پره‌دار دارند. جثه بسیار متفاوت و متغیر است برخی با پاهای بلند مانند آبچلیک برخی شناگر مانند پرستوی دریایی.
  
  
• راسته Columbiformes (کبوترها و کرکرها): از خصوصیات آنها منقار باریک ، سر کوچک و پاهای کوتاه را می‌توان نام برد.
  
  
• راسته Psittaciformes: انگشتان پا متقابل و دو به دو رو به روی یکدیگر است مانند طوطی.
  
  
• راسته کوکو Cuculiformes: برخی خود لانه می‌سازند و جوجه می‌کنند برخی پارازیت یا انگل لانه‌های دیگر هستند. تخمشان را درون لانه پرندگان دیگر می‌گذارند جوجه‌کشی به عهده نامادری است.
  
  
• راسته جغدها Strigiformes: معمولا گوش سمت راست و چپ نامتقارن است. چشمهایشان درشت و رو به رو قرار می‌گیرد. مهمترین حس برای شکار شبانه آنها حس شنوایی است. می‌توانند یکی از انگشتان جلویی پا را به عقب برگردانده و طعمه را بهتر حمل نمایند.
  
  
• راسته شبگردها Caprimulgiformes: پاها کوتاه و رنگ آمیزی بدن کاملا همرنگ محیط اطراف با نام Nightjar و شبگرد معروف است. دهان بسیار بزرگ و گشاد با منقار کوچک پرهای تغییر شکل یاخته‌ای مانند موکه بسیار بلند است اطراف دهان قرار می‌گیرد که به آن بریستیل می‌گویند. از حشرات تغذیه می‌کنند.
  
  

[TABLE=align: left]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

• راسته باد خورک Apodiformes: پاها خیلی کوتاه است شباهت زیادی به پرستو دارند اما بالها بسیار طویلتر بوده و بیشتر به پرواز می‌پردازد. در حین پرواز از حشرات تغذیه می‌کند و نام فارسی آن باد خورک است.
  
  
• راسته Coliifomes: پرنده موش مانند ، دم دراز ، منقار کوتاه و بال کوتاه است در آفریقا وجود دارد.
  
  
• راسته Trogoniformes: با نام تروگون با انگشتان متقابل در انگشت جلویی بهم متصلند در مناطق استوایی جهان یافت می‌شود.
  
  
• راسته Coraciiformes: ماهیخورک و زنبور خور. 2 یا 3 انگشت جلویی پا بهم متصلند.
  
  
• راسته دارکوبها Piciformes: انگشتان پا متقابل همند.
  
  
• راسته گنجشک سانان Passeriformes: حدود 60 درصد پرندگان دنیا را شامل می‌شود. اندازه بدن کوچک و به نام پرندگان شاخه نشین هم نامیده می‌شوند. قدرت آواز خوانی دارند به آنها پرندگان آواز خوان هم می‌گویند.
  
•