افزایش ثروت از راه درست

[police 0]

در شرایطی که مشکلات اقتصادی دامن‌گیر بسیاری از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی شده است یکی از مهم‌ترین مسائلی که نیاز به بررسی دارد مسئله رازقیت خدا، چگونگی تقسیم روزی در میان بندگان و راه‌های افزایش روزی است. برای رسیدن به حقیقت مسأله بهترین راه بهره‌گیری از آیات قرآن می‌باشد.

رزق عبارت است از هر چیزى که مایه دوام حیات مخلوقات زنده است، و چون هستى این مخلوقات از فیض خداى تعالى است چیزى هم که هستى آن‌ها بستگى به آن دارد نیز از ناحیه اوست.

نکته‌ای که در اولین گام بایستی بدان توجه نمود آن است که روزی دادن به بندگان امری است که خداوند خود بر عهده گرفته است و می‌فرماید: «وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُها». از آنجا که هر رزقى و هر چیزى خالص براى خدا است، هر رزقى که او بدهد بخششی است که چیزى در مقابلش گرفته نشده است، زیرا هر چیزى در مقابل عطیه خدا فرض شود خود آن نیز از خدا است، مثلاً اگر عبادت عوض نعمت‏هاى خدا فرض شود، آن نیز با توفیق خدا و اعضا و جوارحى است که او براى ما درست کرده، پس ما حقى بر او پیدا نمى‏کنیم، تا آن حق عوض نعمت‏هاى او قرار گیرد، پس احدى نیست که حقى بر خدا داشته باشد.

حال سۆالی که ممکن است ذهن بسیاری افراد را به خود مشغول سازد آن است که اگر رازقیت صفت فعل خداست و حقی است که خود بر عهده گرفته است چرا میان بندگان روزی را به تساوی تقسیم نکرده است؟! یافتن پاسخ این پرسش نیز تنها با کمک گرفتن از کلمات الهی ممکن خواهد بود که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱ـ حکمت الهی:

بر اساس آیات ۵۲ زمر و ۶۲ عنکبوت چگونگی تقسیم روزی میان بندگان در شمار حکمت‌های الهی قرار دارد و عقل محدود بندگان توان دریافت تمام علل آن را نخواهد داشت.

۲ـ وجود ضرر در افزایش بی‌قید و شرط روزی:

بر اساس آیات ۲۷ شوری و ۶ و ۷ علق افزایش بدون قید و شرط روزی در میان بندگان سبب طغیان و تباهی خواهد شد. در حدیثی قدسی آمده است که «از بندگانم کسی هست که او را جز توانگری به صلاح نمی‏آورد و اگر فقیرش سازم، بی‏گمان دینش را بر وی تباه کرده‏ام و از بندگانم کسی هست که او را جز فقر به صلاح نمی‏آورد، و اگر توانگرش سازم دینش را بر وی تباه ساخته‏ام».

اینکه مى‏فرماید خدا روزى را براى هر کس بخواهد تنگ و یا گشاده مى‏دارد، این خواستن هماهنگ با حکمت او است و حکمتش ایجاب مى‏کند که هر کس تلاشش بیش‌تر باشد سهمش فزون‌تر و هر کس کمتر باشد محروم‌تر گردد

۳ـ امتحان الهی

یکی از مهم‌ترین ابزار امتحان انسان‌ها تنگی و فراخی در روزی می‌باشد. در آیاتی چون ۱۵۵ بقره و ۸۵ توبه آمده است که گرسنگی، زیان‌های مالی و جانی، اموال و فرزندان وسائل آزمایش بندگان هستند.

۴ـ تداوم چرخه زندگی

خداوند در آیه ۳۲ سوره زخرف یکی دیگر از حکمت‏های تقسیم رزق را این گونه بیان می‏کند: «ما زیست‏مایه آنان را در زندگی دنیا بین آنان تقسیم کرده‏ایم. و در مرتبت، برخی از آنان بر برخی دیگر برتر گردانده‏ایم تا برخی از آنان برخی دیگر را به خدمت گیرند». بدین معنا که خداوند متعال در میان انسان‌ها تفاوت‌هایی قرار داد تا احتیاجات یکدیگر را برآورده سازند و بعضی برخی دیگر را برای برآوردن نیازهایشان به خدمت بگیرند. اگر قرار بود در جامعه‌ای همه مدیر باشند در این صورت دیگر کارمندی وجود نداشت. شغل‌هایی نظیر پیشه‌وری، بنایی، نانوایی، کارگری و … خالی می‌ماندند و عملاً زندگی مختل می‌شد.

مطلب مهمی که در این میان باید مورد توجه قرار گیرد آن است که رزق به چیزی گفته می‌شود که مورد بهره‌برداری قرار گیرد. پس اگر کسى مال بسیارى جمع کرده، که تنها اندکى از آن را مى‏خورد، در حقیقت رزقش همان مقدارى است که مى‏خورد، بقیه آن رزق او نیست مگر از این جهت که بخواهد به کسى بدهد. پس وسعت روزى و تنگى آن ربطى به زیادى مال و اندکى آن ندارد.

در کنار این موارد، برخی امور در قرآن و روایات به عنوان عوامل افزایش روزی بیان شده‌اند که در ذیل به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌گردد:

۱ـ داشتن تقوای الهی:

طلاق/۲ و ۳: «هر کس از خداوند بترسد و پرهیزگاری کند، خداوند راه نجات (از هر تنگنایی) را برای او فراهم می‏سازد و به او از جایی که تصورش را نمی‏کند، روزی می‏رساند، و هر کس بر خداوند توکل کند (و سرانجام کار خود را بدو واگذارد) پس خداوند او را بس است».

۲ـ استغفار نمودن:

هود/۳: «و آنکه از پروردگارتان آمرزش بخواهید آنگاه به درگاه او توبه کنید تا (به سبب استغفار صادقانه و توبه مخلصانه) شما را تا دم مرگ به طرز نیکویی (از مواهب زندگی این جهان) بهره‌مند می‏سازد و (در آخر برابر عدل و داد خود) به هر صاحب فضیلت و احسانی (پاداش) فضیلت و احسانش را می‏دهد».

طه/۱۲۴: «هر کس از یاد من روی بگرداند، زندگی تنگ (سخت و گرفته‏ای) خواهد داشت».

۳ـ نماز گزاردن:

بقره/۱۵۳: «ای کسانی که ایمان آورده‏اید، از بردباری و نماز ( در برابر حوادث سخت زندگی) کمک بگیرید (بدانید که) همانا خدا با بردباران است».

طه/۱۳۲: «خانواده خود را به گزاردن نماز دستور بده و خود نیز بر اقامه نماز ثابت و استوار باش، ما از تو روزی نمی‏خواهیم، بلکه ما به تو روزی می‏دهیم، سرانجام (نیک و ستوده) از آنِ (اهل تقوا و) پرهیزگاری است».

۴ـ انفاق و صدقه دادن:

بقره/۲۶۷ و ۲۶۸: «ای مومنان، از پاکیزه‏های اموالی که (از طریق تجارت و کسب و کار) به دست آورده‏اید و از [پاکیزه‏های] آنچه برایتان از زمین برآورده‏ایم، انفاق کنید و به سراغ چیزهای ناپاک نروید تا از آن ببخشید، در حالی که خود شما حاضر نیستید آن چیزهای پلید را دریافت کنید مگر با اغماض و چشم‏پوشی در آن، و بدانید که خداوند بی‏نیاز و شایسته ستایش است. شیطان شما را (به هنگام انفاق می‏ترساند و) وعده تهیدستی می‏دهد و به انجام گناه شما را دستور می‏دهد، ولی خداوند به شما وعده آمرزش خویش و فزونی (نعمت) می‏دهد، و خداوند گشایشگر (فضل و رحمت، و از همه چیز) آگاه است».

سبأ/۳۹: «هرچه (در راه خدا) انفاق کنید، او عوضش را می‏دهد و او بهترین روزی‌دهندگان است».

یکی از مهم‌ترین ابزار امتحان انسان‌ها تنگی و فراخی در روزی می‌باشد

۵ـ دعا نمودن:

سیره پیشوایان الهی در قرآن نشان از این امر دارد که اصلی‌ترین سلاح آنان در سختی‌ها دعا بوده است:

بقره/۱۲۶: «و آنگاه (را یاد آورید) که ابراهیم گفت: پروردگارا، این (سرزمین) را شهری امن گردان و به مردمش، هر کس که به خدا و روز قیامت ایمان آورد، از فرآورده‏ها روزی ده».

مائده/۱۱۴: «خداوندا، ای پروردگار ما، سفره‏ای از آسمان برای ما فرو فرست که (روز نزول آن) جشنی برای ما (مومنان) متقدمین و (دیگر مومنان) متأخرین شود و معجزه‏ای از جانب تو (برصدق نبوت من) باشد، و ما را (نه فقط امروز، بلکه همیشه) روزی رسان و تو بهترین روزی‌دهندگانی».

۶ـ هجرت کردن در راه خدا:

نساء/۱۰۰: «و هر کس در راه خدا هجرت کند، در زمین جایگاه بسیار و گشایشی (در زندگی) یابد.

چکیده:

وسعت و تنگى رزق در افراد (به جز موارد استثنایى مانند از کارافتادگان و معلولین) بستگى به میزان تلاش و کوشش آن‌ها دارد و اینکه مى‏فرماید خدا روزى را براى هر کس بخواهد تنگ و یا گشاده مى‏دارد، این خواستن هماهنگ با حکمت او است و حکمتش ایجاب مى‏کند که هر کس تلاشش بیش‌تر باشد سهمش فزون‌تر و هر کس کمتر باشد محروم‌تر گردد. انسان می‌تواند با عمل به دستورات خدا و شکرگزاری از او، به مراتب بالایی از روزی‌های مادی و معنوی دست یابد.

منبع: 30bil.ir