کلاه خودت را قاضي کن

[سهند 18 667]

بي گناهي را به جرم اين که هزار سکه از مرد مسافري گرفته و پس نداده بود به محکمه فرا خواندند و به او گفتند: دو روز ديگر بايد به قاضي در اين باره توضيح دهي. مرد بي گناه با دنيايي ترس به خانه رفت ، همسر او که وي را چنين آشفته ديد سبب را پرسيد. مرد گفت: قاضي شهر مي خواهد مرا به جرم گناهي که نکرده ام مجازات کند و جريان هزار سکه را به زنش گفت و ادامه داد: من تاکنون به محکمه نرفته ام، مي دانم که آن جا زبانم بند مي آيد و گناهکار شناخته مي شوم. همسرش گفت: خدا بزرگ است، اين هم راهي دارد، همين الان به اتاق برو و در را به روي خود ببند و با کلاهت حرف بزن يعني اين که کلاهت را قاضي کن. خيال کن که در محکمه هستي و آن کلاه هم قاضي شهر است هرچه مي خواهي به قاضي بگويي به آن کلاه بگو. آن قدر با کلاهت حرف بزن تا زبانت باز شود.

مرد پيشنهاد زنش را پذيرفت و داخل اتاق رفت و در را به روي خود بست، آن گاه کلاه خود را برداشت و بالاي اتاق گذاشت. بعد با احترام مقابل کلاه ايستاد و گفت: جناب قاضي من اين مرد را نمي شناسم اگر او مرا مي شناسد بگويد پدر من کيست؟ من اهل کجا هستم؟ اگر پول به من داده کي داده و کجا داده و براي چه داده؟ آيا سندي دارد يا نه؟ مرد چندين بار با کلاهش حرف زد تا زبانش روان شد و دو روز بعد نزد قاضي رفت و آن چه به کلاهش گفته بود را بازگو کرد. قاضي رو به شاکي کرد و پرسيد: تو چه مي گويي؟ شاکي ناچار اقرار کرد که حق با آن مرد است و او را اشتباه گرفته است و قاضي هم آن مرد را مرخص کرد. حالا هم وقتي به کسي بخواهند بگويند که در حق ديگران انصاف داشته باش اين ضرب المثل حکايت حال او مي شود.